Televizyon “Atari”sindeki gözlere ziyan grafikleri gördüğüm ilk günden beri video oyunlarını sevmişimdir. Fakat hiçbir zaman aksiyon-macera (action adventure) türünün çok ateşli bir hayranı olmadım. Konsolların ya da bizim neslin adlandırmasıyla “atari”lerin de gediklisi sayılmam. İlk Prince of Persia’nın siyah-beyaz karakterinin rotoskop hareketlerini gördüğüm ilk andan beri bir bilgisayar ya da PC oyuncusuyum diyebilirim. Bu nedenle bundan önce konsolda çıkmış 15 oyunu daha olan Ratchet & Clank: Rift Apart‘ı serinin önceki oyunlarıyla karşılaştırarak değerlendirme çabasına girişmeyeceğim. Oyunu bağımsız bir eser olarak ele alacağım. Bununla birlikte seriyle ilgili biraz araştırma yaparken serinin 2002 yılında çıkan ilk oyunla başladığını ve John Goodman, Rosario Dawson ve hatta Sylvester Stallone gibi yıldızlar tarafından seslendirilmiş bir animasyon filmi dahi olduğu bilgisini paylaşmak isterim.
Konudan fazlaca sapmadan şunu da dipnot düşmek isterim ki serinin tüm oyunlarını oynamamış olmak bir dezavantaj veya konuyla ilgili yetkinliğimin sınırlı olduğu izlenimi verebilecek olsa da oldukça önemli bir avantajı da beraberinde getiriyor. Seriyle yeni tanışacağım için daha tarafsız ve yeni bir yaklaşımla oyunu ele almak. Bir eklemem gerekir ki Ratchet & Clank’in acemisi olabilirim ama aşağı yukarı Türkiye’de televizyonlarda tek kanal olduğu yıllardan beri bilgisayar ya da atari oynayan bir insan olarak oyunların acemisi değilim elbette ki.
Kahramanlarımızla birlikte maceraya dalalım
Oyunun baş kahramanları Ratchet ve Clank adlı iki arkadaş. Ratchet lombax adlı, insansı kedi görünümlü yaratıklardan oluşan bir ırkın üyesi. Bu ırk mühendislik ve bilim alanında çok gelişmiş olmasına rağmen bir noktada iz bırakmadan ortadan kaybolmuş. Ratchet, kendi bildiği kadarıyla bu ırkın var olan son üyesi ve ırkının diğer üyelerini bulmak istiyor. Ratchet heyecanlı, maceracı, olayların sonunu pek düşünmeden maceraya dalan bir kişilik. Kanı deli akıyor yani… Clank’se zeki, soğukkanlı ve İngiliz aristokratına benzer bir ses tonu ve konuşması olan bir robot. Yani bu iki “dost” birbirini dengeliyor ve Ratchet maceraya atılma, doğaçlama davranma dürtüsünü Clank’se mantığın sesini temsil ediyor.
Serinin 16. oyunu olmasına rağmen oyunun öyküsü kendi başına ayakta durabiliyor. Oyunun oynarken hiçbir noktada kendimi öyküden kopmuş veya başlangıcını bilmediğim bir öykünün ortasında kalmış gibi hissetmedim. Oyun daha ilk andan itibaren oyuncuya ihtiyacı olan bütün bilgiyi ve ikilinin geçmişiyle ilgili bilmeniz gerekenleri veriyor. Oyuna dostlarımız şerefine yapılan bir ödül töreniyle başlıyoruz ve bu ödül töreni karakterlerin zemini hazırlıyor hem de tutorial görevi görüyor. Ratchet ve Clank arasında geçen konuşmalarla da desteklenen bu kısım sayesinde bu ikilinin uzun süredir dost olduğunu, birbirinin arkasını kollayan iki dost olarak pek çok maceraya atıldıklarını ama uzunca bir süredir kös kös oturduklarını anlayabiliyoruz. Ayrıca Ratchet’ın bu evrendeki tek lombax olduğunu ve Clank’in Ratchet’a ırkının diğer üyelerini bulma konusunda yardım etmek istediğini ve ona bu konuda yardımcı olacak bir hediye vermek üzere olduğunu da öğreniyoruz. Dostluk, yoldaşlık ve motivasyon tamam ve oyun tüm bu bilgileri birkaç dakika içinde ince ince size aktarıyor. Bir öykünün ya da maceranın neredeyse tüm ögeleri bu noktada tamam. Artık tek eksiğimiz savaşacak şeytanî bir düşman.
Sonunda Clank sürpriz hediyesini açıklıyor. Farklı boyutlara giden geçitler veya yarıklar açan Dimensinator adlı bir araç. Bu aygıt anlatım sanatında “MacGuffin” de adlandırılan ve öyküde itici öge olarak görev yapan aracımız. Tam Clank sevgili dostuna bu hediyeyi verecekken Dr. Nefarious ortaya çıkıyor. Böylece savaşılacak ezelî düşmanın da gelişiyle bir öyküyü oluşturacak tüm ögeler tamamlanmış oluyor. Dr. Nefarious Dimensinator aygıtını kahramanlarımızdan çalıyor ve kısa bir kovalamacadan sonra sürekli yenilmekten usanıp “hiçbir zaman kaybetmediği” bir boyuta ışınlanmak üzere Dimensinator’ı çalıştırıyor. Bir de ne görelim? Nefarious’un dileği gerçek oluyor ve aynen böyle bir boyuta ışınlanıyor. Hiçbir zaman kaybetmediği ve tüm evrenin imparatoru olduğu bir boyuta. Elbette ki bu sırada Dimensinator’ı sorumsuzca kurcaladığı için bütün boyutlarda rastgele yarıklar açıklmasına ve evrenin dokusunun bozulup çökmeye başlamasına neden oluyor.
Spoiler vermemek için öykünün geri kalanını anlatmayacağım ama şunu eklemem gerek: Bu evrenin bir başka lombaxı daha var. İmparator Nefaious’un saltanatına direnen Rivet adında dişi bir lombax. Kit isimli bir robotun da aralarına katılmasıyla ikilimiz dörtlü oluyor.
Öykünün bundan sonrası şoke edici, hayata dair aydınlanmalar içeren veya tüyler ürpertici karmaşıklıkta değil. Fakat dostluk, mücadele, pes etmeme, affetme ve güven hakkında güzel ve bütünlüğünü koruyan bi hikâye. Ayrıca ufak tebessümler yaratan birkaç güzel şaşırtmaca ve aydınlanma anı da içeriyor. Yani özetle eksiksiz, kendi içinde tam ve neşeli bir öykü.
Oynanış boyunca ağırlıklı olarak Ratchet veya Rivet olarak oynamakla birlikte minigame diyebileceğimiz kısımlarda diğer karakterlerle de oynuyorsunuz. Bu minigamelerden birinde yarıkları onarmak üzere Clank olarak çeşitli bulmacaları çözebileceğiniz gibi virüsleri temizlemek üzere Ratchet’ın bilgisarlara gönderdiği direnişe ait bir IT botu olan Glitch olarak da oynadığınız bölümler de var.
Ben genel olarak minigamelerden hazzetmem. Bunların, oyuncunun dikkatini dağıtmak ve oyunun hızını kesmek dışında bir işlevi olmadığını düşünüyorum ama bazı oyuncuların belli oranlarda bunları sevdiğinin de farkındayım. Bu mnatıkla ve tarafsız bir gözle bakınca Ratchet and Clank: Rift Apart’taki minigamelerin uygun dozda ve sıklıkta olduğunu söyleyebilirim. Hatta minigameleri seven biri için eğlenceli olacaklarını bile öngörebiliyorum. Bunlarla ilgili yapacağım eleştiri; bunların her ne kadar öyküye bütünleşmiş gibi görünse de anlatım ve hikâyenin ilerlemesi açısından pek de bir işlevi olmadığı, olur. Tümden ilgisiz veya yıldırıcı olmasalar da hikâyeyle daha iyi bütünleşebilirlerdi diye düşünüyorum.
Ratchet & Clank: Rift Apart’ın teknik yönleri
Aşağıda paylaştığım“Can You Run It?” sonuçlarında göreceğiniz gibi Ratchet & Clank: Rift Apart sistem gereksinimleri açısından çok fazla talepkar değil. Aşağıdaki sonuçlara göre benim sistemim önerilen donanım yapılandırmasını bile karşılamıyor ancak oyunda herhangi bir hız veya performans sorunu yaşamadım. Oynanış boyunca oyunda takılma olmadı. Grafikler güzel ve akıcıydı.
Bu konuda belirtebileceğim olumsuzluklardan biri de oyunun birkaç kez grafik sürücümü çökertmesiydi. Bir defasında, tüm grafik kartı sürücülerini ve yardımcı programlarını tamamen kaldırıp yeniden yüklemem gerekti. Bunlar çok sık olmuyordu ama beni oynamayı bırakmanın eşiğine getirdiğini söylemeliyim. Açıkçası bu durumun oyundaki bir optimizasyon eksikliğinden mi yoksa benim bilgisayarımdaki bir sorundan kaynaklı mı olduğundan emin değilim. (Can you run it sonuçlarında sürücümün güncel olmadığı yazıyor, ancak oyun çöktükten sonra en son sürücüyü yeniden yüklediğim için böyle bir durum olmamalı.)
Başka bir nokta da grafiklerin, özellikle ara sahnelerdeki (cutscene) yakın çekimlerde çok grenli olmasıydı. Bu rastgele bir durum ya da teknik bir eksiklikten çok bir tasarım seçimi gibi geldi bana. Ayarları yükseltip oyundaki film greni efektini tamamen kaldırdım ama yine de bu durumu ortadan kaldıramadım. Alışmam zaman almasına ve oyun sırasında hafif bir baş ağrısına neden olmasına rağmen bu durum beni oyunu bırakacak kadar rahatsız etmedi.
Ratchet & Clank oynanış
Ratchet and Clank: Rift Apart konsol için tasarlanmış bir oyun ve oynarken bunu her saniye hissediyorsunuz. Bunu olumsuz bir özellikten çok bir tespit olarak söylüyorum. Ancak bu durum PC’de oynarken karakteri yönetmeyi bazen zorlaştirabiliyor. Özellikle düşme olasılığı olan yerlerde ve platform kenarlarında bu durum bazen can sıkabiliyor. Ara sıra da olsa oynadığınız karakter komutlarınıza öngörülemez tepkiler veriyor ve bu da biraz can sıkabiliyor. Bu nedenle oyunu bilgisayarda oynayacaklar bir gamepad (kontrolcü) kullanmayı faydalı bulabilir.
Oyun o an ne yapmanız gerektiği veya nereye gitmeniz gerektiği konusunda yan karakterlerin ağzından ipuçları vererek onların size sorduğu sorular veya önerdiği bakış açıları aracılığıyla incelikli bir şekilde size yardım ediyor. Bazen de bu yardımları bir yan karakterin, doğrudan gideceğiniz yönü ya da basacağınız düğmeyi gözünüze sokması yoluyla yapıyor. Neyse ki bu yardımların dozu sinir bozacak veya oyununuza müdahale ediliyormuş gibi hissettirecek kadar değil. Bunu dışında bazen haritaları keşfederken veya keşfetmek istediğiniz belli bir noktaya ulaşmaya çalışırken kafanız karışabiliyor. Bu durum özellikle seviye ya da yükselik farkı olan yerleri barındıran haritalarda başıma geldi. Bunu saymazsak oyun bir konsol oyunundan bekleneceği gibi akıcı ve yüksek tempolu. Oyun ayrıca oyuncuyu haritaları keşfettiği ve karakterine emek verdiği için ödüllendirmeyi de ihmal etmiyor.
Bu noktada en çok hoşuma giden yan karakterlerden biri olan silah satıcınız, tüccarınız ve geliştirmeleri aldığınız Mrs. (Bayan) Zurkon’u da anmak isterim. Mrs. Zurkon silahlarınızı Raritaryum karşılığında geliştiriyor ve eklemeliyim ki bazı silahlar tamamen geliştiğinde oldukça ölümcül ve eğlenceli hâle geliyor. Oyunda çeşitli değişik ve esprili silah tasarımları olmasına rağmen silahların çoğu pompalı tüfek, roketatar, mitralyöz gibi başka oyunlardan da alışılagelmiş silahların dengi. Oyundaki silahların hepsini satın almak olanaksız olmasa da yeni gördüğünüz silahları hemen satın almamanızı öneririm. Biraz zaman geçtikçe ve karşılaştığınız daha zorlu düşmanları gördükçe bunları almak daha keyifli bir oyun deneyimi yaşamanızı sağlayabilir. Silahlarla igili vereceğim son bir öneri: Hızlı ateş eden ve çok cephanesi olan silahları önce tercih edin. Dalga dalga üzerinize akın eden düşmanların mermilerinden kaçarken aynı zamanda onları kurşun yağmuruna tuttuğunuzda ortalık bayağı karışıyor.
Ratchet & Clank: Rift Apart kapanış ve son söz
Nişancılık ve FPS türevi oyunlar söz konusu olduğunda Fallout, Skyrim, Far Cry ve Call of Duty gibi oyunların bana daha çok hitap ettiğini belirtmeliyim. Ratchet & Clank: Rift Apart oynadıktan sonra action-adventure oyuncusu oldum diyemem ama oyunu ve sunduğu deneyimi beğendim. Keyifli öyküsü, kargaşa dolu çatışmaları ve karakterleri arasındaki dostluk duygusu hoşuma gitti. Oyunun ilk yarısında oyunun adında da geçtiği gibi Ratchet ve Clank ayrı düşünce (rift apart) onları bir an önce bir araya getirme dürtüsü hissettiğimi itiraf etmem lazım. Bu da hikâyenin, karakterlerini benimsememi ve önemsememi sağlayacak kadar, beni içine çektiğini ve sardığını gösteriyor olmalı. Ratchet & Clank: Rift Apart çocuklara yönelik bir oyun gibi gözükse de yetişkin oyunculara da sunacak çok şeyi var. Onları biraz zorlayacak kadar derin ama keyif almak için çok fazla çaba ve zaman harcamanızı gerektirmiyor. Açın ve oynayın. Bu kadar basit. O nedenle biraz kafanızı dağıtacak, keyfinizi yerine getirecek neşeli bir hikâye ve bol ateş edeceğiniz bir macera arıyorsanız bu oyunu tavsiye ederim.
Ratchet & Clank: Rift Apart
Platformlar: PlayStation 5, Microsoft Windows
Geliştiriciler: Insomniac Games, Nixxes Software
İlk çıkış tarihi: June 11, 2021
Türler: Platform game, Adventure game, Third-person shooter, Adventure
Verdiğim puan: 81
Olumlu yanları
- Çok hareketli
- Nişan almak kolay
- Düşman ateşinden kaçış kolay
- Öykü güzel
- Ara sahneler (cutscenes) güzel
- Karakterler güzel
- Grafikler iyi
Olumsuz yanları
- Kamera açıları ara sıra baş dönmesi yapıyor
- Karakteriniz bazen umulmadık tepkiler veriyor
- Minigameler öyküye daha iyi bütünleşebilirdi
- Kimi haritaların belirli yerlerine ulaşıp keşfetmek zor oluyor
- Grafiklerde çok gren var
Sıradaki: Journey to Foundation: Narrative VR adventure riffs on Asimov