Oyun endüstrisi dünyanın en ilerici sektörlerinden bir tanesi. Ya da en azından bunu düşünmek istiyorum. Yeni oyunlar geliştiren, onları oynatan ve iç görülerini dile getiren insanlar ile dolu bir endüstriden bahsediyoruz neticede. Yaptıkları işler ve üretimleri, toplumun alışkın olduğundan çok farklı şeyler olabiliyor ve yeri geldiğinde diğer sektörlere göre daha fazla eleştiriye tabi tutuluyor. Bununla birlikte, oyun profesyonelleri arasındaki cinsiyet ayrımı, uzun yıllar boyunca ilginç bir tartışma noktası oldu. Kadınlar oyun sektöründe hak ettikleri yeri almak adına Women in Games, Women up Games gibi mesleki sivil toplum kuruluşları üzerinden örgütlenmeye ve mücadeleye başladılar.
2014 yılında Uluslararası Oyun Geliştirici Derneği, oyun endüstrisindeki kadınların yaygınlığını gösteren bir rapor yayınladı. Bu rapora göre kadın geliştiricilerin varlığı, sektördeki erkek egemenliğinin sürmesine rağmen, 2009’dan beri iki katına çıkmıştır. Günümüzde ise tüm mücadelelere rağmen bu oran %27 gibi düşük bir seviye de. Bu rakama insan kaynakları, muhasebe, reklam, temizlik gibi departmanlarında istihdam edilen kadın çalışanlar da dahil.
Bunlara karşın oyun sektörü son yıllarda kadınlarında dahil olmasıyla beraber heyecan ve ivme kazandı. Kadın profesyonellerin artması kadın oyuncuların sayısında zaman içinde çarpıcı bir artış yaşanmasına neden oldu. Daha fazla kadın geliştirici, oyun sektöründe kendilerini profesyonelce ifade etmeye ve yaratıcılıklarını göstermeye başladı, bir şeylerin değişmesi gerekiyordu ve onlar değişimin öncüleri oldular. Ülkemizde Oyunder Women in Games Türkiye’nin kuruluşuna öncülük ederken. Gram Games başlattığı Project %22 ile sektörde ki kadın çalışanların arttırılması konusunda farkındalık yaratmaya çalışıyor. Yakın zaman da Gamelab İstanbul’da Devgirls projesini başlatarak kadınların oyun sektöründe ki yerlerini güçlendirmeleri konusunda etkin olan kuruluşlar arasına dahil oldu. Google destekli WomenTechMakers ‘ı da unutmamak lazım. Ancak durum her zaman böyle değildi. Sektörün başlangıcında bugüne azınlık durumunda olan kadınlar arasından öyleleri çıktı ki hem sektörü güçlendirecek hem de sektör de ki kadınlara saygı duyulmasını sağlayacak adımlar attılar. İşte oyun sektörüne etki eden 8 önemli kadın :
Carol SHAW
Carol Shaw eski bir video oyunu tasarımcısı ve sektördeki ilk kadınlardan birisi. Intellivision için Happy Trails ve Activision firması için (Atari 800, Atari 5200 platformlarına) unutulmaz oyun River Raid ‘i tasarladı. Atari için çalışmaya devam eden Carol Video Checkers (1978), 3-D Tic-Tac-Toe (1978), and Super Breakout (1978, Nick Turner ile beraber) gibi oyunlara da imza attı.
Jane NG
Jane Ng, Firewatch, The Cave, Brutal Legend, Stacking, Spore, Costume Quest ve The Godfather gibi başarılı oyunlarda çalışan bir 3D sanatçısı. Ronin Studios’ta stajyer olarak başlayan kariyeri, Electronic Arts, Double Fine Productions gibi firmalarda devam etti. Şu an Campo Santo ‘da çalışan Jane Ng 3D konusunda en başarılı erkeklerle yarışacak ve onları geride bırakacak kadar iyi.
Robin HUNICKE
Robin Hunicke, oyun tasarımcısı, yapımcısı ve UC Santa Cruz’da oyun tasarımı profesörüdür. Ayrıca Funomena’nın kurucu ortaklarından bir tanesidir. Kariyerine Electronic Arts gibi önemli bir firmada başlayan Robin, MySims ve Boom Blox oyunlarının geliştirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Robin, bağımsız oyun geliştirme ve oyun endüstrisindeki kadınların desteklemesi konusunda ise tam bir şövalyedir. Gelirinin büyük kısmını indie oyunların ve oyun sektöründe ki kadınların desteklenmesine harcayan Robin 30 ‘a yakın ülkede Women in Games yapılanmalarının fahri üyesidir.
Amy HENNIG
Amy Hennig, bir çok yeteneğe sahip efsane isimlerden. Oyun yönetmeni ve başarılı bir senarist. Başarılı bir senaryonun grafikten önemli olduğunu düşünen ve bunu yaptığı her röportajda katıldığı her konferansta savunan birisi. Legacy of Kain serisi, Jak ve Daxter serileri ve Uncharted serisinde çalıştı. Bir çok eleştirmen, uzman ve önemli oyun dergisi tarafından (Edge dergisi dahil) video oyun endüstrisindeki en etkili kadınlar olarak anılıyor.
Corrinne YU
Corinne Yu kariyerine Apple II bilgisayarı için King’s Quest serisi ile başladı. Spec OPS serisinin orjinal motorunu yazan YU daha sonra Microsoft’s Direct 3D Advisory Board ‘u kurdu ve yöneticiliğini yaptı. Halo 4 oyunun yeni teknolojilerini de programlayan YU, Halo 4 oyunu için aydınlatma ve yüz animasyonları konusunda geliştirmeler yaptı. Geliştirdiği teknolojiler bugün de kullanılıyor.
Kim Swift
Kim Swift, Valve için, Portal (2007) ve Left 4 Dead (2008) gibi oyunlarda çalışan bir video oyun tasarımcısı. Daha sonra, Quantum Conundrum’u (2012) geliştirdi. Kim Swift, Fortune dergisi tarafından “30 yaşın altında 30 etkili isim” ‘den biri olarak seçildi. Listede ki az sayıda ki kadından ve oyun sektörü profesyonelinden bir tanesiydi.
Kellee SANTIAGO
Kellee bir video oyunu tasarımcısı ve yapımcısı. Southern California Üniversitesi’ndeki USC Interactive Media Division’da öğrenim gören Santiago, henüz öğrenciylen arkadaşı Jenova Chen ve diğer arkadaşları ile Cloud isminde ki döneminin en başarılı oyunlarından bir tanesini geliştirdi. Mezun olduktan sonra, Santiago ve Chen, That Game Company’i kurdu. Flow, Flower ve Journey gibi bir birinden güzel ve başarılı oyunlara imza attı.
Yoko Kanno
Yoko Kanno, benim kişisel olarak hayranı olduğum isimlerden bir tanesi. Ünlü bir Japon besteci, aranjör, unutulmaz film, dizi, reklam filmi, video oyun ve anime müziklerine imza atmış usta bir sanatçı. Portföyünde neler yok ki? Cowboy Bebop, Nobunaga’nın Ambition, Uncharted Waters ve Ragnarok Online 2 sadece ilk aklıma gelenler.
Yaptıkları işi sanat olarak görmeyen, sadece para kazanma amacı ile birbirine benzer özensiz işler üreten erkeklerin hakim olduğu bir piyasada, varlıklarını ve yaratıcılıklarını ispat etmek için mücadele eden, yaptıkları işe sevgiyle ve tutukuyla kendilerinden bir şeyler katan kadınlar sanıyorum biz erkeklere de ilham vermeye başladı.
Özellikle ülkemizde oyun sektöründe yer alan belli bir erkek kolektifi, kadınların oyun sektörüne uygun olmadıklarını düşünerek, kadın düşmanlığı körükler ifadeler kullansalarda, biz Mobidictum olarak o görüşü benimsemiyoruz. Kadınların yaşama dair düşlerine ulaşmak için toplandıklarını, bir arada mücadele ettiklerini görmenin çok güzel olduğuna inanıyoruz. Bu anlamda kadınların hak ettiklerini alana dek pozitif ayırımcılıkla desteklenmesi gerektiğine canı gönülden inanıyoruz.
Oyun dünyasının karanlık yüzünde kendilerine yer bulmak adına mücadele eden Türk kadın oyun geliştiricilerin hikayelerini de yakında sayfalarımızda bulacaksınız. İyi bir hafta geçirmeniz dileği ile.
Bu arada Oyunder tarafından kurulan Women in Games Türkiye çok yakında yeni akademi programını açıklayacak ve 3. büyük buluşmasını gerçekleştirecek. Detayları paylaşacağız.
Yazar: Umut Kurt
